We wtorkowym cyklu „Futbol Retro” prezentujemy najciekawsze statystyki i zadziwiające historie dotyczące występów Zagłębia. Okazuje się, że Michał Gliwa nie był pierwszym bramkarzem, który obronił dwa rzuty karne w ligowym meczu.

Rok 1954. Zgrupowanie Stali Sosnowiec w Szczyrku. Od lewej: Roman Musiał, Witold „Giga” Majewski i Aleksander Dziurowicz.

Co ciekawe, za każdym razem wyczyny naszych bramkarzy nie miał mocy sprawczej, w trzech takich spotkaniach to rywale kończyli mecze w roli zwycięzców. W tym tekście prezentujemy tylko część wspomnianych statystyk i ciekawostek, całość będzie można przeczytać w gazecie meczowej „Zagłębie Gol” przygotowanej na najbliższe spotkanie z GKS Jastrzębie. To spotkanie odbędzie się na Stadionie Ludowym w najbliższą sobotę o godz. 20:30.

Obronili dwa rzuty karne w jednym meczu

Pierwszym bramkarzem, który w historii Zagłębia Sosnowiec obronił dwa rzuty karne w jednym meczu był Aleksander Dziurowicz (na zdjęciu w trakcie interwencji bramkarskiej). Było to 16 października 1960 roku w wyjazdowym meczu z Ruchem Chorzów. „Lolek” był wyjątkowym golkiperem, lecz mimo tych obronionych karnych sosnowiczanie musieli uznać wyższość gospodarzy i przegrali ten mecz 0:2.

Jako drugi – Maciej Gostomski, obecnie bramkarz Górnika Łęczna. 13 maja 2009 roku w wyjazdowym meczu II ligi zachodniej z Victorią Koronowo obronił ona dwa karne, lecz mecz zakończył się porażką 0:1.

11 marca 2022 roku jako trzeci wyczyn ten powtórzył Michał Gliwa, broniąc dwa rzuty karne w rozegranym w Tychach meczu z tamtejszym GKS. Tradycji jednak stało się zadość, bo wyczyn naszego bramkarz nie uchronił Zagłębia od porażki 1:2.

Andrzej Jarosik – spec od hat-tricków

Hat-trickiem (z jęz. angielskiego) w piłce nożnej nazywa się strzelenie przez jednego zawodnika trzech goli w jednym meczu. Jest to wyczyn dość rzadko spotykany, ale w długiej historii Zagłębia wydarzyło się to aż 22 razy. Po raz pierwszy zrobił to w zagłębiowskich II-ligowych derbach Jerzy Nikiel (po latach uznany ligowy trener), który grał w Sosnowcu tylko jeden sezon.
Niekwestionowanym liderem tej klasyfikacji jest najlepszy snajper w dziejach klubu – Andrzej Jarosik, który hat-trickiem popisał się 5 razy. Cztery razy uczynił to Paweł Krężel (po dwa razy w I i II lidze), a trzykrotnie – Józef Gałeczka.

1. Jerzy Nikiel 24 VI 1951 (d) Zagłębie Dąbrowa Górn. 6:0 – II liga
2. Paweł Krężel 14 VI 1953 (d) Marymont Warszawa 6:1 – II liga
3. Paweł Krężel 20 XI 1954 (d) Polonia Warszawa 7:1 – II liga
4. Augustyn Pocwa 20 XI 1954 (d) Polonia Warszawa 7:1 – II liga
5. Augustyn Pocwa 06 XI 1955 (d) ŁKS Łódź 6:2
6. Paweł Krężel 25 III 1956 (d) Gwardia Warszawa 7:2
7. Paweł Krężel 05 VIII 1956 (d) Odra Opole 4:2
8. Zbigniew Myga 09 VIII 1959 (d) Stal Mielec 4:0 – II liga
9. Zbigniew Myga 01 IV 1962 (d) Gwardia Warszawa 5:1
10. Reinhold Kosider 09 VI 1963 (d) Lech Poznań 6:1
11. Józef Gałeczka 28 V 1964 (d) Szombierki Bytom 7:3
12. Andrzej Jarosik 06 IX 1964 (d) Szombierki Bytom 4:0
13. Andrzej Jarosik 26 VIII 1965 (w) ŁKS Łódź 3:3
14. Józef Gałeczka 12 IX 1965 (d) Polonia Bytom 3:2
15. Ginter Piecyk 03 X 1965 (d) Śląsk Wrocław 5:0
16. Władysław Gzel 24 IV 1966 (w) Odra Opole 4:1
17. Józef Gałeczka 17 VIII 1966 (d) Pogoń Szczecin 5:1
18. Andrzej Jarosik 21 IX 1966 (w) Polonia Bytom 3:1
19. Ginter Piecyk 13 XI 1966 (w) Wisła Kraków 4:0
20. Andrzej Jarosik 10 IX 1969 (d) Zagłębie Wałbrzych 4:1
21. Andrzej Jarosik 24 IX 1969 (w) Szombierki Bytom 5:3
22. Mirosław Wnuk 03 VI 1989 (d) Avia Świdnik 4:0 – II liga
23. Przemysław Pitry 17.09.2005 (d) Radomiak Radom 4:0 – II liga
24. Hadis Zubanovic 23.09.2006 (d) Podbeskidzie BB 5:2 – II liga
25. Krzysztof Myśliwy 20.09.2008 (w) Unia Janikowo 3:2 – II liga
26. Michał Filipowicz 21.04.2010 (w) Unia Janikowo 4:0 – II liga
27. Rafał Jankowski 18.05.2013 (d) Ruch Zdzieszowice 3:0 – II liga
28. Łukasz Tumicz 19.05.2014 (d) Ruch Zdzieszowice 4:2 – II liga
29. Martin Pribula 16.10.2015 (w) Stomil Olsztyn 4:2
30. Tomasz Nowak 28.04.2018 (d) Stal Mielec 3:1

Bramki samobójcze

To od lat nieodłączny element meczów piłki nożnej. Są najczęściej efektem chwilowej nieuwagi zawodnika lub czystego przypadku. Dzięki takiemu niefortunnemu zagraniu przeciwnika Zagłębie zdobyło 17 bramek. Znacznie więcej, bo 31 razy, na skutek trafienia sosnowieckiego gracza do własnej bramki, powody do radości posiadali rywale.
O dziwo, na tej niechlubnej liście, prym wiedzie wieloletnia ostoja zagłębiowskiej defensywy i rekordzista ekstraklasowych występów – Roman Bazan, który w ferworze walki czterokrotnie pokonał swojego bramkarza.

Najwięcej (6) samobójczych trafień sosnowiczanie zanotowali w grach z Górnikiem Zabrze. Kuriozalna sytuacja była w sezonie 1965/66 meczu z Wisłą Kraków u siebie, gdy po dwóch „swojakach” Bazana i Śpiewaka, Zagłębie przegrało 1:2. Drugi raz podobna sytuacja miała miejsce w sezonie 1990/91 w spotkaniu z Lechem Poznań (1:6), gdy jednego dnia niefortunnie interweniowali I. Krupa i Stachurski. Samobójcze bramki Łakomca i Makowskiego przydarzyły się tym zawodnikom w trakcie ich ligowego debiutu. Masłoń zaskoczył własnego bramkarza także w meczu II ligi z Polonią Bydgoszcz (d) 2:2 – 22 marca 1953.

Podobnie, na tym szczeblu rozgrywek uczynili jeszcze: Paweł Jochemczyk z Szombierkami Bytom (d) 3:3 – 17 maja 1953 oraz Robert Wszołek z KP Wałbrzych (d) 7:2 – 20 czerwca 1993, gdy Zagłębie grało w II lidze swój ostatni mecz przed upadłością.

Rzuty karne – Bazan rekordzistą!

Umiejętnie wykonane niejednokrotnie przyniosły Zagłębiu zwycięstwo lub remis. Klubowym rekordzistą w ilości bezbłędnie egzekwowanych „jedenastek” jest Roman Bazan, który w ten sposób zdobył 12 goli.

Skuteczni wykonawcy rzutów karnych (dane dotyczą tylko meczów ligowych z lat 1955 – 1993):

12 – Roman Bazan
9 – Karol Kordysz – 3 w I lidze + 6 w II lidze (1987 – 89)
7 – Czesław Wyrobek – 5 w I lidze + 2 w II lidze (1986)
5 – Józef Gałeczka
4 – Ryszard Czerwiec
3 – Marian Szymczyk, Zbigniew Myga, Andrzej Jarosik, Józef Zawadzki, Władysław
Szaryński, Gerard Śpiewak
2 – Zdzisław Wola (II liga w 1959), Ryszard Krawiarz, Wojciech Rudy, Zbigniew
Mikołajów
1 – Paweł Krężel, Czesław Uznański, Aleksander Dziurowicz, Reinhold Kosider, Zdzisław Napieracz, Zbigniew Bałaga, Jan Janiec (II liga w 1988).

Niestrzelonych karnych przez piłkarzy Zagłębia było znacznie mniej, ale na tej liście także znane nazwiska: Krężel, Uznański, Szymczyk, Dziurowicz, Krawiarz, Myga, Bazan, Gałeczka, Jarosik, Napieracz, Mazur (ale nie ma go wśród skutecznych strzelców!), Koterwa, Kordysz, Janiec.
W powyższych danych zwraca uwagę nazwisko bramkarza – Aleksandra Dziurowicza, który jednego karnego strzelił (z Odrą Opole 3:2 w 1957), jednego nie wykorzystał (z Wisłą Kraków 1:2 w 1960).

W bieżącym sezonie rekordzistą w liczbie zdobytych bramek z rzutów karnych jest Szymon Sobczak, który je wykonywał 7 razy i zdobył 6 bramek (w jednym wypadku popisał się skuteczną dobitką jedenastki), ostatnią w meczu ze Skrą Częstochowa – 20 marca 2022 roku.

Zagłębie strzelało najwięcej karnych w lidze, bo 9 w tym sezonie. Oprócz Sobczaka bramki z rzutów karnych zdobyli Alex Tanque i Maciej Ambrosiewicz.

Tekst i opracowanie graficzne zdjęć: Andrzej Wydrychiewicz.

W opracowaniu wykorzystano materiały zamieszczone w książce Jacka Skuty – „Zagłębie Sosnowiec. Historia piłki nożnej. Wiara, która przetrwała”.