W najbliższą sobotę o godz. 13:15 zmierzymy się z Polonią Bytom i będzie to ligowa konfrontacja nr 61. To jeden z najczęstszych rywali Zagłębia Sosnowiec, klub mający na koncie 2 tytuły mistrza Polski. W Futbolu Retro przypominamy te najważniejsze, można rzecz historyczne spotkania z bytomianami.

Na zdjęciu: Zagłębie – Polonia 3:0 8.09.1963. Bramkarz Polonii Edward Szymkowiak w próbie przerwania akcji Gintera Piecyka (z lewej).

W bieżącym sezonie Betclic 2. Ligi jest kilka zespołów, z którymi Zagłębie ma okazję spotykać się po raz pierwszy. To Rekord Bielsko – Biała, Świt Szczecin, Pogoń Grodzisk Mazowiecki czy Wieczysta Kraków. Ale jest jeden klub, z którym na ligowych boiskach graliśmy aż 60 razy! To Polonia Bytom – nasz wielokrotny rywal, także w Pucharze Polski. Częściej graliśmy tylko z Ruchem Chorzów, ŁKS Łódź, Wisłą Kraków, Górnikiem Zabrze, Legią Warszawa i Odrą Opole.

Co ciekawe, z bytomską drużyną spotykaliśmy się na trzech poziomach rozgrywek. Najwięcej obie jedenastki zagrały ze sobą w dzisiejszej Ekstraklasie. W 46 meczach Zagłębie wygrało 20 razy, Polonia 14, remisów było 12, bramki 69:50. Na szczeblu obecnej I ligi pojedynków było 8, z czego 3 zwycięstwa odniosło Zagłębie, 3 razy lepsza była Polonia, 2 razy zanotowano remis, bramki 9:6. W 6 meczach obecnej II ligi bilans jest następujący: 5 wygranych Zagłębia i 1 remis, bramki 11:1. Najwięcej bramek dla Zagłębia w dotychczasowych meczach zdobyli: Józef Gałeczka i Andrzej Jarosik po 9, Włodzimierz Mazur 6, Roman Bazan, Zbigniew Myga i Dawid Skrzypek po 4 oraz Paweł Krężel, Czesław Uznański i Ginter Piecyk po 3. Dla Polonii – Jan Liberda 6, Kazimierz Trampisz, Jan Musiał, Jan Banaś i Jerzy Radecki po 4 oraz Jerzy Jóźwiak, Norbert Pogrzeba i Paweł Janduda po 3. Oto kilka wspomnień z minionych lat.

05. 06. 1955 Polonia Bytom – Stal Sosnowiec 1:1 (0:1)
Pierwszy historyczny mecz obu zespołów o I – ligowe punkty zakończył się remisem. Sosnowiecki beniaminek nie przestraszył się aktualnego mistrza Polski i już w 5 minucie uzyskał prowadzenie po golu Pawła Krężela. Gospodarze wyrównali w 68 minucie za sprawą Wacława Sąsiadka. Mecz na stadionie w Bytomiu oglądało 35.000 widzów, w tym spora grupa z Sosnowca. Podopieczni Włodzimierza Dudka wystąpili w następującym składzie: Dziurowicz – Masłoń, Musiał, Jochemczyk – J. Pocwa, Poloczek – Głowacki, Majewski, Uznański, Krężel, Krajewski (A. Pocwa). W meczu rewanżowym (23.10.1955) w Sosnowcu stalowcy zdeklasowali bytomian, wygrywając 4:0. Gole zdobyli: Augustyn Pocwa 2 oraz Paweł Krężel i Czesław Uznański po 1. Na koniec sezonu sosnowiczanie zdobyli tytuł wicemistrza Polski, a Polonia spadła do II ligi.

30.06.1965 Zagłębie Sosnowiec – Polonia Bytom 5:2 (2:1)
Ostatnia kolejka sezonu 1964/65 przyniosła ulubieńcom Sosnowca okazałe zwycięstwo nad bytomską Polonią. Na Stadionie Ludowym zasiadło 10.000 widzów, co na tamte czasy było liczbą niewielką. Ci co nie przyszli, mogli żałować, bowiem mecz był przedniej klasy. Zagłębie prowadziło już 2:0 (br. Józef Gałeczka i Ginter Piecyk), ale ambitni goście wyrównali po strzałach Jana Banasia i Jana Liberdy. Końcówka zdecydowanie należała do sosnowiczan. Ponownie Gałeczka oraz Zbigniew Myga i Włodzimierz Śpiewak znaleźli drogę do bramki Polonii i ustalili ostateczny rezultat. Trener Teodor Wieczorek desygnował do gry taki skład: Patoła – Leszczyński, Strzałkowski, Śpiewak – Wąs, Majewski – Gałeczka, Myga, Woźniczko, Jarosik, Piecyk. W rundzie jesiennej (22.11.1964) także lepsze było Zagłębie, wygrywając w Bytomiu 2:1. Wynik na 1:0 dla zwycięzców otworzył Roman Bazan z rzutu karnego, ale szybko wyrównał Ryszard Grzegorczyk, także z karnego. Decydujące trafienie zadał po przerwie Ryszard Krawiarz. Zagłębie zakończyło sezon na trzeciej pozycji (za Górnikiem Zabrze i Szombierkami), Polonia była piąta.

Na zdjęciu: Zagłębie – Polonia 3:0 (03.04.1974). Niewidoczny na zdjęciu Zbigniew Mikołajów właśnie zdobył swojego pierwszego gola dla Zagłębia w ligowym debiucie. Z gratulacjami spieszą w białych strojach Henryk Loska i Włodzimierz Mazur.

10. 05. 1970 Zagłębie Sosnowiec – Polonia Bytom 3:0 (1:0)
Wiosna 1970 roku przebiegała dla Zagłębia w przysłowiową kratkę. Przebudowywana drużyna z reguły przegrywała na wyjazdach, za to punkty zdobywała u siebie. Nie inaczej było w 19 kolejce, gdy na Ludowy przyjechała Polonia. Zasłużone zwycięstwo zanotowali piłkarze Zagłębia. Najpierw celnym strzałem popisał się nominalny obrońca – Kazimierz Duch. A po przerwie dwukrotnie golkipera gości pokonał Andrzej Jarosik, pewnie zmierzający po swój pierwszy tytuł ligowego króla strzelców. Oto skład naszej drużyny: Szyguła – Leszczyński, Strzałkowski, Bazan, Duch – Pielok (46′ Piecyk), Fotfolc – Gałeczka, Gzel, Jarosik, Całus. Trenerem był Józef Machnik. W pierwszym meczu (2.10.1969) lepsza była Polonia, wygrywając 3:0 (bramki: Jan Musiał 2 i Jerzy Radecki 1). Zagłębie zakończyło sezon na piątym miejscu, Polonia była czwarta.

Na zdjęciu: Polonia – Zagłębie 3:0 13.08.1975. Jerzy Radecki (w ciemnym stroju) główkuje w stronę bramki Zagłębia w asyście sosnowiczan – Wojciecha Rudego (z prawej) i Andrzeja Demki w tyle.

21. 07. 1977 Zagłębie Sosnowiec – Polonia Bytom 1:0 (0:0)
W najsłynniejszym meczu pomiędzy odwiecznymi rywalami nie zagrano o ligowe punkty, lecz w ramach rozgrywek Pucharu Polski, a konkretnie jego finału. Odbył się on na Stadionie Śląskim w Chorzowie w obecności 30.000 sympatyków obu drużyn. Jego przebieg oglądali już wysłannicy greckiego PAOK Saloniki, bowiem losowanie gier europejskich pucharów odbyło się kilkanaście dni wcześniej. Zwycięzca finału nie tylko zdobywał okazałe trofeum i okolicznościowe medale, ale także prawo gry w I rundzie Pucharu Europy Zdobywców Pucharów, właśnie z Grekami. Sam finał był wyrównanym i zaciętym spotkaniem. O jego losach zadecydowała praktycznie jedna skuteczna akcja Zagłębia i celny strzał Zbigniewa Sączka w 56 minucie. Trener Józef Gałeczka w ten lipcowy wieczór skorzystał z usług następujących zawodników: Kostrzewa – Leszczyński, Wieńcierz, Zarychta, Rudy – Z. Sączek, Szaryński, Seweryn – Narbutowicz (75′ Napieracz), Mazur, Dworczyk. Ten sukces był dla Zagłębia zwieńczeniem udanego sezonu 1976/77, tzn. piątego miejsca w I lidze oraz tytułu króla strzelców ekstraklasy uzyskanego przez Włodzimierza Mazura z liczbą 17 goli.

Pamiątkowy program z finału Pucharu Polski Zagłębie – Polonia 1:0 21.07.1977

02. 10. 2005 Zagłębie Sosnowiec – Polonia Bytom 3:0 (2:0)
Po wielu wcześniejszych perypetiach Zagłębie zaczęło powoli wracać na utracone pozycje. Sezon 2005/06 i końcowe piąte miejsce w rozgrywkach II ligi (to obecna I) był tego dowodem. W 10 kolejce do Sosnowca przyjechała bytomska Polonia i w obecności 5500 widzów przegrała wyraźnie 0:3. Bramki dla sosnowiczan zdobyli: Dżenan Hosić w 13′, Marcin Morawski w 37′ i Hadis Zubanović w 90′. Trener Krzysztof Tochel mógł być zadowolony z postawy swojego zespołu, który zagrał w takim ustawieniu: Marcin Bęben – Kłoda, Hosić, Treściński, Warakomski – Wolański (89′ Smarzyński), Morawski, Lachowski (66′ Butryn), Chylaszek – Zubanović, Pitry (76′ Skrzypek). W rundzie wiosennej znowu lepsze było Zagłębie i w Bytomiu wygrało również 3:0. Bramki zdobyli: Dawid Skrzypek w 36′, Janusz Wolański w 40 ’ i Hadis Zubanović w 67′. Naszym trenerem był wtedy Janusz Białek. Polonia zakończyła sezon na odległej piętnastej pozycji. Znacznie lepiej poszło obu zespołom w następnych rozgrywkach. Polonia zajęła trzecie miejsce, a Zagłębie czwarte, co paradoksalnie obu klubom dało awans do Ekstraklasy! Było to możliwe z powodu dwóch miejsc zwolnionych za korupcyjne przewinienia Arki Gdynia i Górnika Łęczna.

10. 05. 2014 Zagłębie Sosnowiec – Polonia Bytom 0:0
Ostatni, jak do tej pory, sześćdziesiąty pojedynek pomiędzy Zagłębiem i Polonią rozegrano na poziomie obecnej II ligi. Bezbramkowy remis oglądało 5000 kibiców, a Zagłębie zagrało w takim składzie: Struski – Sierczyński, Grudniewski, Kursa, Ninković – Sadowski (71′ Mizgała), Matusiak, Grube (78′ Arłukowicz) – Szatan, Wrzesień, Tumicz (71′ Jankowski). Trenerem był Mirosław Smyła. W rundzie jesiennej w Bytomiu Zagłębie wygrało 1:0 po golu Łukasza Matusiaka w 10 minucie. Do wygranej poprowadził wtedy trener Mirosław Kmieć. Na koniec sezonu sosnowiczanie zajęli wysokie trzecie miejsce. Polonia była dziewiąta, ale na skutek zapowiedzianej reorganizacji spadła do III ligi. Utrzymywało się bowiem tylko pierwszych osiem zespołów.

Po ponad 10 latach przerwy przyjdzie obu zasłużonym dla polskiej piłki klubom zmierzyć się o ligowe punkty. Zagłębie przeżywa ostatnio trudne chwile, a Polonia wręcz przeciwnie – notuje rekordową serię zwycięstw. Jak będzie tym razem? Wierzymy, że to spotkanie przyniesie sympatykom obu drużyn wiele emocji, jak to często bywało w przeszłości.

JACEK SKUTA